آیا می‌دانید پانصد شرکت از شرکت هایی که در فهرست برترین های دنیا (fortune 500) قرار می‌گیرند، هر ساله تقریباً 31.5 میلیارد دلار را با به اشتراک نگذاشتن دانش از دست می‌دهند؟ مقدار بسیار زیادی است، اینطور نیست؟ مدیریت دانش (KM) یکی از جنبه های مهم هر سازمانی است زیرا به اشتراک گذاشتن دانش درهر سازمانی به بهبود بهره وری و تصمیم گیری بهتر منجر می شود. و این به راحتی از طریق مدل های مدیریت دانش انجام می پذیرد. مدل‌های مدیریت دانش چارچوب‌هایی هستند که به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا دانش و تخصص جمعی خود را به‌طور مؤثر مدیریت و استفاده کنند. سازمان ها می توانند با اجرای استراتژی و مدل مدیریت دانش از رقبا پیشی بگیرند.
مدل مدیریت دانش چیست؟
مدل های مدیریت دانش الگو هایی برای فرایند تبدیل اطلاعات به دانش و بازیابی آن است که از نظر نظری متفاوت و از نظر اهداف و محتوا یکی هستند. چارچوب مدیریت دانش (مدل KM) یک تکنیک سازمان‌یافته برای بررسی رویه مدیریت دانش است که توسط یک سازمان برای بازرسی دارایی‌هایش و تغییر آنها برای نیازهای خاصش استفاده می‌شود. چهار مؤلفه مدل مدیریت دانش معمولاً افراد، فرآیند، فناوری و فرهنگ هستند. این مؤلفه‌ها حوزه‌های کلیدی را نشان می‌دهند که سازمان‌ها باید روی آن تمرکز کنند تا دانش کیفی خود را به طور مؤثر مدیریت کنند.
مدل‌های مدیریت دانش به شما کمک می‌کنند تا در صورت بروز چالش در سازمان بخش‌های غیرمشابه به گونه‌ای کنار هم قرار بگیرند که منجر به درک عمیقی از بخش‌ها و همکاری‌ها شود. زمانی که مدیریت دانش سازمانی مبتنی بر یکی از مدل های مدیریت دانش باشد، مدیریت دانش نه تنها به توضیح بهتر آنچه در حال حاضر اتفاق می‌افتد اجازه می‌دهد، بلکه به ارائه توصیه‌های بهتر برای تحقق اهداف سازمانی کمک می‌کند.
انواع مدل های مدیریت دانش
بیایید به 7 مدل برتر KM نگاهی بیندازیم! این هفت مدل به ترتیب زیر هستند:
- مدل فون کروگ و روس
- نوناکا و تاکوچی
- مدل KM Sense-Making
- مدل WIIGS KM
- Boisot I-Space
- مدیریت دانش ZACK
- مدل های سیستم تطبیقی پیچیده
مدل فون کروگ و روس (Von Krogh and Roos)
طراحی شده برای تمایز بین دانش فردی و دانش اجتماعی
با توجه به مدل مدیریت فون کروگ و روس ، مدیریت دانش یک راه حل در چارچوبی نوآورانه ارائه است که مدیریت دانش معمولاً در موارد زیر رخ می دهد:
- دانش کاران
- مهارت های ارتباطی بهتر
- ساختار سازمانی
- شبکه کارگران
- مدیریت منابع انسانی
مشخصات
-
از سوی دیگر، سیستم دارای دانش سازمانی، دارای کارکردهایی با استفاده از سرویس مختص به خود و معرفت شناسی که در اینجا به استخراج دانش و تجربه افراد از شاخه های مختلف می پردازد.
-
یک عضو تیم در انتخاب و کار با اطلاعات به گونه ای آزاد است که از منابع خارجی به صورت شفاف استفاده می کند.
-
دیدگاه KM به مغز افراد کمک می کند تا دقیق و با خطای کمتر کار کند و تمرکز روی اهداف منطقی باشد.
-
در این مورد، شرکت به یک چارچوب چشمگیری برای تطابق اطلاعات نیاز دارد مانند پیوندهای بین رابطه های محیطی
- مغز نمی تواند نمادهای متوالی را پردازش کند، اما دارای پتانسیل قوی برای مدیریت کامل دیدگاه ها، مدل های مدیریت دانش است.
-
شبکه مرتبط اجزای مختلف KM (مدیریت دانش)با استفاده از قوانین یادگیری، برای گرفتن چنین ماهیت دانشی از محیط های داخلی و خارجی کمک می گیرد.
مدل نوناکا و تاکوچی(Nonaka and Takeuchi)
بهترین برای فرآیند ایجاد دانش
مدل تبدیل دانش Nonaka و Takeuchi KM معمولاً چهار حالت مختلف تبدیل دانش را در مدیریت دانش نشان می‌دهد.
-
رویکرد غیرمستقیم – اجتماعی شدن (تلویحی به ضمنی)
-
رویکرد غیرمستقیم به مستقیم – برونی سازی (ضمنی به صریح)
-
رویکرد مستقیم – ترکیبی (صریح به صریح)
-
رویکرد مستقیم به غیر مستقیم – درونی سازی (صریح به ضمنی)
اجازه دهید اکنون هر چهار رویکرد چارچوب مدل نوناکا و تاکوچی را با جزئیات برجسته کنیم.
-
رویکرد اجتماعی‌سازی: مدل تکنیکی مدیریت دانش است که از طریق آن یک عضو تیم می‌تواند به سرعت دانش ضمنی را با استفاده از نظارت، کپی، پیاده‌سازی و مشارکت در جوامع و گروه‌های مرسوم و غیر متعارف به اشتراک بگذارد تا ترافیک را افزایش دهد. این فرآیند معمولاً باعث جلوگیری از استفاده از یک فضای فیزیکی یا مجازی می شود که در آن تعامل عمدتاً در سطح اجتماعی برقرار است.
-
رویکرد برونی سازی : یک پلت فرم نوآورانه برای انتقال دانش ضمنی به مفاهیم صریح می باشد.این رویکرد نوآورانه از مدیریت دانش نقش حیاتی در به اشتراک گذاری دانش ایفا می کند و فرآیند خلاقانه ای تحت عنوان دانش ضمنی، معمولاً به شدت درونی می شود.
-
رویکرد ترکیبی: یک ترکیب از رویکرد مدیریت دانش است که از طریق آن شرکت می تواند به آرامی مفاهیم را در یک سیستم دانش موثر ادغام کند. برخی از نمونه‌ها عبارتند از فرم‌های بررسی گزارش، تحلیل روند کارو در نهایت خلاصه کردن مراحل اجرایی دقیق، یا پایگاه داده جدید برای مدیریت محتوا.
- رویکرد درونی سازی: با این رویکرد داده های جدید با توجه با اطلاعات موجود شناسایی می شود. این رویکرد برای ادغام دانش صریح به دانش ضمنی است.
مدل( KM Sense-Making )
ایده آل برای فرآیند تصمیم گیری
سه مؤلفه اصلی از مدیریت دانش که مدل منطقی Choo تمرکز قابل توجهی روی آنها نشان می دهد به این صورت است :
- برمبنای منطق بودن
- ایجاد دانش کردن
- مهارت های تصمیم گیری را در نظر گرفتن
برای شفاف سازی دیدگاه همکاری، سه فرآیند به هم پیوسته فوق نقش حیاتی ایفا می کنند. پتانسیل ایجاد دانش و تعهد آن ، اهمیت بالایی برای اجرای چنین خلق دانشی برای هر عضو تیم دارد.
مزایا مدل حس ساز:
این مدل به شرکت کمک می کند تا از تمام عناصر اطلاعاتی در زمینه اقدامات سازمانی استفاده کند.
منطقی بودن
هدف اصلی سازمان، سازگاری و پیشرفت در یک محیط پویا و بسیار پیچیده است. این مدل از تکنیک مدیریت دانش با اجرای فعالیت های مختلف برای تفسیر اطلاعات مرتبط، کاملاً ممکن می شود. شرکت می تواند به سرعت تغییرات ساختار مشتریان، تامین کنندگان و حتی رقبا را بپذیرد.
ایجاد دانش
یک شرکت می تواند با استفاده از روشی مبتکرانه به نام یادگیری سازمانی، به سرعت داده ها یا اطلاعات را برای توسعه دانش جدید ایجاد یا کسب، مدیریت و پردازش کند.
هنگامی که چنین زمینه ی اطلاعاتی آماده شد به شرکت ها کمک می شود تا توانایی های جدیدی مانند ایجاد محصول جدید، خدمات و توسعه محصول، تجربه کاربری عالی، ترافیک بالاتر و طراحی مجدد فرآیندهای سازمانی را آغاز کنند.
تصمیم گیری
شرکت باید توانایی مقابله با گزینه ای را داشته باشد که بر اساس مدل یا استراتژی مدیریت دانش خود، منطقی تر، آموزنده تر و آماده به کار گیری باشد.
مدل (WIIGS KM Model)
به صراحت برای سناریوی دانش سازی طراحی شده است
کارل ویگ،Karl Wiig می گوید: مدل مدیریت دانش، نشان می‌دهد که فرآیند مدیریت دانش باید کامل و معقول باشد تا دانش مفید و ارزشمندی ایجاد کند.
ابعاد:
- کامل بودن: این فرآیندی است که از طریق آن منبع یابی اطلاعات با استفاده از دانش ضمنی یا صریح در شرکت رخ می دهد. در سطح اولیه، شرکت باید از دانش کامل و همچنین قابلیت های اشتراک گذاری دانش را داشته باشد و این اشتراک گذاری با استفاده از روش رویکرد کامل بودن مدل و مدیریت دانش آگاه، باشد.در این شرکت باید آماده باشد و اگر کسی برای استفاده یا دسترسی به چنین اطلاعات یا دانشی وجود نداشته باشد، برای یک فرد هیچ فایده ای ندارد.
- متصل بودن: روابط ساختار یافته ای بین تعداد اشیاء دانش برای ایجاد یک شبکه قوی وجود دارد. هرچه پایگاه دانش بیشتر به هم متصل باشد، محتوا سازگارتر و ارزش عالی تری دارد.
- همخوانی: معیارهای اساسی مانند حقایق، رویه ها، ارزش های مرتبط، زیرکی و ارتباطات نسبی باید هماهنگ و مرتبط باشند. با این حال، اکثر مطالب دانش چنین کمالاتی را ندارند.
- دیدگاه و هدف: این تکنیکی است که از طریق آن شرکت می تواند چیزی را از یک نقطه نظر ،خاص بداند. چنین مدیریت دانش معمولاً به نسبت های دوگانه اعمال می شود.
مدل (Boisot I-Space)
ایده آل برای فرآیند تصمیم گیری
مدل مدیریت دانش موثر یکی از مدل های مدیریت دانش است که ، توسط Boisot ، یک توانایی تصمیم گیری بر اساس اطلاعات مفید ایجاد می کند و آن را از یک دارایی فیزیکی متمایز می کند. چنین تمایز دانش جدید از داده ها توسط Boisot معمولاً تمام اطلاعاتی را که برای ناظران وب سایت از اهمیت بالایی برخوردار است برجسته می کند.
Boisot می گوید که آنها تنها مسئول انجام استخراج داده ها به عنوان یک تابع دستوری بر اساس تجربه یا دانش قبلی خود هستند.
مدل Boisot از یک ساختار مکعب سه بعدی استفاده می کند:
-
از شماره شده تا بایگانی و مرتب شد ها
-
از آشکار تا پنهان
-
از منتشرنشده به پراکنده
با ارائه این مدل تحقیقاتی چرخه یادگیری اجتماعی (SLC) که از دانش استفاده می کند در پنج مرحله آغاز شد. این مدل با استفاده از گردش کار دانش فعال به حل مسائل کمک چشمگیری می کند.
پنج مرحله ای که به حل مسئله کمک می کند:
-
اسکن کردن: با در دسترس بودن داده ها از اطلاعات مناسب، شرکت می تواند به سرعت زمینه درک را بدست بیاورد
- حل مسئله: با استفاده از یک ساختار تعریف شده، با فراخوانی ساختار و سازگاری با این آگاهی، پیچیدگی حل می شود، زیرا دانش مدون وارد عمل می شود.
- انتزاع – مفهوم – برداشت: درک مدونی که به تازگی تعمیم به طیف وسیع تری از موقعیت های عملی را آغاز کرده است، زیرا دانش ذهنی تر می شود
- انتشار: هنگامی که انتشار برای دانش رخ می دهد، یک اشتراک و درک خاص برای جمعیت هدف به شکل مدون و انتزاعی وجود دارد.
- جذب: بینش‌های تازه سیستم‌سازی‌شده برای چندین موقعیت اعمال می‌شوند که معمولاً دانش و تجربیات یادگیری جدید را به هنگام جذب اطلاعات فراخوانی می‌کنند و باعث رفتار آموخته‌شده برای تبدیل شدن به دانش ضمنی می‌شوند.
هدف اولیه مدل Boisot از مدیریت دانش، ارائه راه حل های مقرون به صرفه به شرکت ها است. شرکت به سادگی استراتژی های مدیریت دانش پویا را اتخاذ می کند که به طور مستقیم به ماهیت بازی چرخه یادگیری کمک می کند.
زک مدل (ZACK Knowledge Management)
بهترین برای تبدیل اطلاعات به دانش قابل استفاده
مایر و زک مدل مدیریت دانشی را آغاز کردند که شامل مراحل یک چرخه مدیریت دانش است که “عمل پالایش دانش” را برجسته می کند.
مدل ZACK شامل مراحل زیر است:
- اکتساب
- اصلاح
- ذخیره سازی و بازیابی
- توزیع و ارائه
هر مرحله از چارچوب این مدل از اصل عقلانیت اساسی در برقراری ارتباط با یکدیگر برای تسهیل تجزیه و تحلیل مخزن دانش پیروی می کند.
مراحل مدیریت دانش از مدل zack:
- اکتساب داده یا اطلاعات
این مرحله در درجه اول بر کیفیت و دقت اطلاعات تمرکز دارد. به عنوان مثال، فرض کنید شما صاحب یک کارخانه تولید بیسکویت هستید و باید آرد گندم بخرید. در نتیجه، شما فهرست‌های متعددی از فروشندگان آرد گندم دارید که هر کدام قیمت‌ها و خواص متفاوتی برای یک کالا دارند. یک سردرگمی کوچک در ذهن شما رخ می دهد زیرا باید چیزی را مقایسه کنید و همان چیزی را با پیکربندی یکسان خریداری کنید.
چگونه از این وضعیت پیچیده خارج می شوید؟ برای رویارویی با چنین وضعیتی، سایت شرکت باید اطلاعات استاندارد شده را برای گرفتن آن فراخوانی کند. داده های قابل مقایسه و ضروری برای تولید بیسکویت در قالب مشخصی موجود است. این اکتساب از اصل اولیه “آشغال در زباله بیرون” پیروی می کند. این بدان معناست که افراد باید آموزش مناسب را برای بازیابی اطلاعات صحیح برای اولین بار در نظر بگیرند.
- پالایش:
در ابتدا باید ذخیره شود، اما همه اطلاعات ذخیره نمی شوند. اولین چیز این است که شرکت باید آن را فقط به بسته های دانش تبدیل کند. استفاده، ذخیره و بازیابی آن برای اهداف آینده نسبتاً آسان خواهد بود. این فرآیند تبدیل اطلاعات به بسته های دانش پالایش می شود.بر اساس نیازهای سازمان، انواع مختلفی از پالایش وجود دارد .
- ذخیره سازی و بازیابی
امروزه نرم افزار سفارشی شده شامل مخازن اطلاعات است، اما اکثر سازمان های سنتی از فایل ها، پوشه ها و سایر اطلاعات چاپی برای ذخیره اطلاعات استفاده می کنند.
اما چه زمانی باید از چنین اطلاعاتی استفاده کرد؟ پاسخ در طول فرآیند تولید محصول است. برای مثال اطلاعات مربوط به دستور العمل و ایجاد برچسب، بسته بندی، و جنبه های دیگر را در این زمان استفاده میکنیم.
- توزیع
در این مرحله ، گیرندگان اطلاعات مختلف در دسترس هستند، و روش تعاملی که از طریق آن بازیابی اطلاعات انجام می شود. به عنوان مثال، نامه‌ها، چاپ‌ها، پرونده‌ها و غیره. علاوه بر این، وب‌سایت شرکت ممکن است از زمان‌بندی دقیق، فرکانس عالی و طراحی برای بازیابی هر فرم یا زبانی برای دریافت بهترین نتیجه ممکن استفاده کند.
- ارائه:
مرحله نهایی مدیریت دانش که در آن “اطلاعات” توسعه یافته شکل “دانش” را به خود می گیرد. توجه گیرنده بسته به پیچیدگی های سازمان، عامل اصلی برای اطلاعات ارائه شده است. جمع آوری و بسته بندی اطلاعات نقشی حیاتی در افزایش بهره وری شرکت ایفا می کند. کاربران نهایی معمولاً مکانیسم بازخورد این دانش را به منظور افزایش بهبود در مخزن دانش ایجاد می کنند.
این مطلب را از دست ندهید : مزایای مدیریت دانش چیست؟
مدل های سیستم تطبیقی پیچیده
بر اساس تکنیک های هوشمند پیشرفته
یک سازمان چیزی نیست جز به عنوان یک سیستم تطبیقی و پیچیده .سیستم های تطبیقی پیچیده هوشمند (ICAS) یک سیستم با چندین نماینده فردگرا که تعامل قابل توجهی را به صورت محلی انجام می دهد، یک سازگار پیچیده است.
مشخصات فنی:
مدل‌های مدیریت دانش که ساختارهای تطبیقی پیچیده را اتخاذ می‌کنند، شامل رشته‌های تابع هستند.
- دلیل اصلی آن این است که بیمه را تا حد زیادی در بین امکان سنجی سیستم زندگی سازمان هابه طور کلی وارد کند.
- سیستم های ICAS معمولا از اصول سایبرنتیک یک الگوی سیستماتیک برای درک و توسعه تلاش جمعی به سمت بهتر شدن آینده است پیروی می کنند. آیا به اطلاعات مبتنی بر سایبر متصل است؟ خیر. از ارتباطات و مکانیسم‌های کنترلی برای درک فرآیندی که یک سایت شرکت قابل اجرا باید انجام دهد، استفاده می‌کند.
- سیستم‌های تطبیقی دارای نمایندگان مستقل مختلفی هستند که برای افزایش عملکرد تجاری با یکدیگر تعامل دارند.
- مدل معمولاً شامل رفتار ترکیبی است که در آن افراد خودسازمانده در سازمان‌ها عناصر هوشمندی هستند.
- علاوه بر آن، چنین جنبه هایی بخش اساسی از سلسله مراتب سازمان هستند.
اینها پیشروترین و برترین مدل‌های مدیریت دانش هستند که به شما کمک می‌کنند و در این صورت وب‌سایت شرکت شما با رویکردهای مدیریت دانش یا اطلاعات در مقیاس بزرگ سروکار دارد.
نتیجه
مدل‌های مدیریت دانش (مدل‌های KM) برای مدیریت مؤثر دانش در یک سازمان حیاتی هستند. هر مدلی نقاط قوت و ضعف خود را دارد. بنابراین سازمان ها باید مدلی را انتخاب کنند که به بهترین وجه نیازهای خاص آنها را برآورده کند تا پایگاه دانش داخلی برای یادگیری مستمر تسهیل شود.
امیدواریم توانسته باشیم در این مقاله شما را در شناخت مدل های مدیریت دانش کمک کرده باشیم. از اینکه تا انتها همراه ما بودیم سپاسگزاریم.