دانش،تجربه و تخصص بزرگترین دارایی هر سازمان و شرکت است و امروزه تمامی جوامع به اهمیت و ارزش دانش پی برده اند. مدیریت دانش تکنیکی است که دانش ضمنی و آشکار سازمان را به روشهای مختلف جمع آوری میکند، آنها ثبت و دسته می کند. اما فقط ایجاد دانش و ثبت آن کافی نیست. برای پیشرفت سازمان نیاز است تا دانش مورد نیاز را پیدا کرد و از آن استفاده کرد. در مسیر مدیریت دانش و دستیابی به دانش، به نقشه راهی نیاز داریم. نقشه دانش همان راهنمای گام به گام رسیدن به دانش است.
در این مقاله از گروم نرم افزاری داتیس، نقشه دانش را تعریف خواهیم کرد، کاربرد و مزایای آن را نیز بیان خواهیم کرد.
تعریف نقشه دانش
همان طور که از اسمش پیداست این ابزار، یک نقشه و نشان دهنده راه است. نقشه یافتن دانش در سازمان. این نقشه به ما کمک می کند تا بدانیم دانشی که به دنبال آن هستیم در کجای سازمان است و دست چه کسی است. همچنین نشان می دهد که ماهرترین و متخصص ترین فرد در آن حوزه کیست. از همه مهمتر مسیر رسیدن به دانش را به ما نشان میدهد. مثل آنکه یک گنج در یک جزیره باشد. برای به دست آوردن آن گنج و راه پیمودن اقیانوسها و رسیدن به آن را نقشه گنج را به ما نشان میدهد و ما را کنار صندوقچه گنج هدایت میکند.
این دقیقا کاری است که نقشه دانش در سازمان انجام میدهد.
نقشه دانش، یک ابزار بصری است که به ما نشان می دهد دانش کجاست! در اختیار کیست! و از چه راهی میتوانیم به آن دست پیدا کنیم.
نقشه دانش چه چیزهایی به ما نشان می دهد؟
- دانش مورد نظر نزد چه کسی است
- از چه مسیری دانش قابل دستیابی است
- سرمایه دانشی در حال حاضر در چه سطحی است
- شکاف های دانشی در سازمان در کجای سازمان بیشتر است
- خبرگان حوزه دانشی
- کمبود دانش در حوزه ها، فرایند ها و بخش ها
- شناسایی دانش های مرتبط
- نمایش دارایی و سرمایه دانش در سازمان
- نمایش محدودیت و موانع رسیدن به اهداف
- گام های طی شده دانش برای رسیدن به اهداف سازمان
- نمایش گام های آینده دانش برای رسیدن به اهداف سازمان
این مطلب را از دست ندهید : مدیریت دانش چیست؟
کاربرد سازمانی
پس از ثبت دانش، با حجم عظیمی از دانش روبرو هستیم. دانشهای بسیاری در زمینهای تخصصی متفاوت خواهیم داشت. همچنین در سازمانم نمیتوانیم در تمامی زمینه ها متخصص باشیم به همین جهت نیاز است تا از تخصص های دیگران که قبل تر ثبت شده است، استفاده کنیم. در مقاله قبلی که درمورد درخت دانش صحبت کردیم دریافتیم، به کمک درخت دانش، دانش درون سازمان ثبت و دسته بندی می شود. برای استفاده از این درخت چگونه باید عمل کرد؟
به عنوان مثال ما به دنبال یک تخصصی هستیم که همکار ما در یک ماموریت به آن دست پیدا کرده است. ما از کجا بداینم این کارمند کیست؟ در کدام بخش است؟ چه دانش های دیگری دار؟ چگونه میتواینم به این دانش دست پیدا کنیم؟ این کارمند چه تخصص های دیگری دارد؟
نقشه دانش، نقشه راه ما برای رسیدن به دانش است. مثل دفترچه راهنمای استفاده از درخت دانش است. در واقع دانشی که ثبت شده است را جهت دسترسی کارکنان، کاربردی میکند.
مزایا
مهمترین مزیت نقشه دانش را می توان به ایجاد چرخه بکارگیری دانش، شناسایی خبرگان دانش، شناسایی دارایی دانش و مسیر دستیابی به دانش
در سازمان اشاره کرد. علاوه بر موارد ذکر شده مزایای دیگری نیز وجود دارد که به برخی اشاره میکنیم:
- جمع آوری و مدیریت دارایی دانش سازمان
- شناسایی شرایط فرایند ها، حوزه ها و فناوری ها
- شناسایی موانع دستیابی به دانش
- شناسایی دانش های مرتبط
- شناسایی دانش هایی که به روزرسانی نیاز دارند
- شناسایی خبرگان دانشی
- شناسایی وزن دانش در واحد های مختلف
- افزایش دارایی ناملسوس سازمان
- بهبود مشارکت سازمانی با افزایش سطح دانش در سازمان
- تسریع و بهبود تصمیم گیری در سازمان به کمک اشتراک گذاری دانش
- توانمندسازی کارکنان در سطح مقدماتی و عالی
- نمایش فرصت های یادگیری
- استفاده از دانش های ثبت شده و مراجعه مستقیم کمتر به خبرگان
- افزایش ابتکارات و مهارت کارکنان
- شناسایی تخصص های موجود و تخصص های مورد نیاز
- حل مشکلات سازمان با کسب دانش و مهارت کارکنان
- ثبت و حفظ دانش کارمندان کلیدی سازمان
ضرورت نقشه دانشی در سازمان چیست؟
در سازمان افراد، فرایندها، حوزه ها و فناوری ها دارایی دانشی هستند. در سازمان جهت نمایش خبرگان دانش، جریان های ارتباطی میان فرایندها و حوزه ها، منابع دانشی و محدویت های دانشی موجود، به یک ابزار بصری نیازداریم. نقشه دانشی یک ابزار بصری شفاف است که مسیر دستیابی به دانش های ضمنی و آشکار سازمان را به ما نشان می دهد. همچنین چرخه ثبت تا بکارگیری دانش را به جریان می اندازد.
سازمان هزینه های زیادی جهت به دست آوردن دانش و تخصص های مختلفی می کند. همینطور برای مدیریت دانش نیز هزینه، زمان و انرژی صرف می شود. اگر نقشه دانش به درستی تدوین نشود و یا به آن توجه نشود تمامی هزینه ها هدر رفته و ارزشمندترین دارایی سازمان از بین می رود.
به این موضوع نیز باید توجه داشت که یک فرد نمیتوانند در تمامی زمینه ها متخصص باشد. بهترین کار این است که از دانش و تخصص دیگران استفاه کند و برای این امر به نقشه دانش نیاز است.
تفاوت نقشه دانش با درخت دانش
نقشه دانش و درخت دانش هر دو در مدیریت دانش بسیار نزدیک به هم عمل می کنند.
درخت دانش ساختار سلسه مراتبی دانش در سازمان را با نظم به ما نشان میدهد. درخت دانش حوزه های دانشی سازمان را نشان میدهد که به کمک آن سازمان می تواند به اهداف خود برسد که شامل تمام حوزه های دانشی، فنی تا ستادی در یک سازمان می شود.
نقشه دانش ابزاری هست که به شما می گوید در سازمان چه کسی چه چیزی می داند و در کجا قرار دارد. در واقع تمام اطلاعت مربوط به محل قرار گرفتن دانش ها و یا منابع دانشی در یک سازمان با این نقشه نمایش داده می شود و می توان مسیر رسیدن به نیازهای دانشی افراد را نمایش داد.
برای آنکه نقشه دانش سازمانی را ترسیم کرد به درخت دانش نیاز است. پرونده های حاوی اطلاعات به وسیله تگ کردن و نامگذاری در درخت دانش دسته بندی ومرتب می شوند و در نقشه دانش مورد استفاده قرار می گیرند. درخت دانش ما را به سمت اطلاعات هدایت می کند. اما نقشه دانش فرد متخصص را شناسایی میکند و نشان می دهد در مسیر موفقیت چه دانش هایی داریم و به کدام دانش های جدید نیاز داریم.
حرف آخر
نقشه دانش یک ابزار بصری است که کمک می کند ما به آنچه میخواهیم دست پیدا کنیم. مدل های مطرح مدیریت دانش از جمله مدل “پایه های ساختمان دانش” که یکی از مدل های کامل در این حوزه است، توجه ی ویژه ای به بکارگیر دانش پس از ثبت و حفظ آن دارد. زمانی که به کمک تکنیک های مختلف دانش ضمنی و آشکار را ثبت کردیم، باید از آن استفاده کنیم. در غیر این صورت مانند آب راکد فاسد می شود. نقشه دانشی چرخه بکارگیری دانش را به جریان می اندازد و با دسترسی تسریع کارکنان را در این مسیر یافتن دانش و خبرگان آن حوزه راهنمایی می کند.
گروه نرم افزاری داتیس به کمک نرم افزار مدیریت دانش پندار، نقشه دانشی سازمان را بر اساس فرایندها، حوزه ها و فناوری های مربوط ترسیم می کند و هر سازمان نقشه دانشی شفاف از دارایی های خود خواهیم داشت تا مسیر پیش روی به سمت تحقق اهداف باشد را تشان دهد.
در این مقاله برآن بودیم تا این ابزار مهم را به زبان ساده تعریف کنیم و شمارا با مزایا و ضرورت آن در سازمان آشنا کنیم. امیدواریم توانسته باشیم شما را در مسیر موفقیت یاری کرده باشیم .
در صورت نیاز، کارشناسان داتیس آماده ارائه مشاوره و پاسخ به سوالات شما هستند.
این مطلب را از دست ندهید : درخت دانش چیست؟